Gminna
Spółdzielnia Samopomoc Chłopska w Rajczy powstała 5 czerwca 1945 r.
Początkowo obejmowała swoim zasięgiem Rajczę, Rycerkę Dolną, Rycerkę
Górną, Sól i Zwardoń. W 1946 r. do Spółdzielni przyłączono kolejne wsie:
Ujsoły, Złatną, Glinkę i Sobłówkę, na terenie których to 9 wsi Gminna
Spółdzielnia operuje do chwili obecnej.
Z początku spółdzielnia opierała swoją działalność na jednej placówce
(sklepie spożywczym w Rajczy). Poszerzenie spółdzielni o kolejne wsie
przyniosło włączenie kolejnych sklepów i magazynów, jak również
uruchomienie własnej piekarni. Rosnąca popularność turystyczna wsi
wchodzących w skład GS Rajcza zmobilizowała kierownictwo do rozbudowy
sieci placówek handlowych, gastronomicznych i produkcyjnych. Za
szczególnie dynamiczny okres rozwoju GS-u uznaje się okresy pomiędzy
1946 a 1959 rokiem, kiedy to spółdzielnia w znaczący sposób powiększyła
swój stan posiadania do 18 sklepów, 3 gospód (Rajcza, Zwardoń, Ujsoły), 2
barów (Rajcza i Rycerka Dolna), kawiarni (Rajcza), 4 piekarni (Rajcza,
Rycerka Dolna, Ujsoły, Zwardoń), 1 nowowybudowanej masarni (1958 r.),
rozlewni piwa oraz wytwórni wód gazowanych.
Lata 60-te i 70-te wiązały się ze znacznymi inwestycjami własnymi w
tworzenie od podstaw nowych placówek handlowych i gastronomicznych,
których sfinansowanie możliwe było dzięki wypracowywaniu przez
spółdzielnię bardzo wysokich zysków i idącej za tym jednej z najwyższych
w ówczesnym województwie krakowski stóp rentowności. To właśnie w owym
okresie powstały takie reprezentacyjne placówki w spółdzielni jak:
zakład gastronomiczny Parkowa w Rajczy, dysponujący 320 miejscami
konsumpcyjnymi w restauracji, barze i kawiarni, czy lokal
gastronomiczno-hotelowy Myśliwska w Ujsołach.
Historia spółdzielni nie ogranicza się jednakże tylko i wyłącznie do
działalności handlowej, wręcz przeciwnie, spółdzielnia brała w owym
czasie czynny udział w organizowaniu przeróżnych wydarzeń i
przedsięwzięć kulturalnych (prowadziła mianowicie 3 domy rolnika, przy
których działały zespoły regionalne i muzyczne, była współorganizatorem
festiwalu FAZA, Narciarskiego Rajdu Chłopskiego). W tym okresie
spółdzielnia zajmowała często I miejsce we współzawodnictwie z
siostrzanymi placówkami żywieckiego PZGS a także na szczeblu krajowym,
czego dowodem są liczne dyplomy i wyróżnienia. Spółdzielnia została
odznaczona: Złotą honorową odznaką LZS za zasługi dla Spółdzielczości,
Zasłużony Dla Województwa Bielskiego.
Na skutek zmian ustrojowych w latach 90-tych spółdzielnia zmuszona
jest dostosować profil działalności do istniejących warunków, w związku z
tym zaniechała prowadzenia nierentownych działalności (usługi, skupu,
żywca) i wynajmowała wolną powierzchnię i obiekty. Zatrudnienie spadł z
350 do 100 osób (na jakim to poziomie utrzymuje się po dziś dzień),
liczba zaś członków spadła z ok. 3700 do 177.
Dzięki sprawnemu zarządzaniu od 1991 r., w składzie: Józef Lach –
Prezes Zarządu, Zdzisław Wolny – Członek Zarządu, Genowefa Śleziak –
Członek Zarządu, Główna Księgowa, spółdzielnia wypracowuje corocznie
zyski, przeprowadza nowe inwestycje i remonty. W maju 2010 r., w
przeddzień 65 rocznicy powstania spółdzielni, uroczyście oddano do
użytku nowy obiekt handlowo-biurowy o pow. 770m2 wraz z
parkingiem dla 48 samochodów w samym centrum Rajczy. Znalazły w nim
swoje siedziby: market „Delikatesy Centrum” o pow. sali sprzedaży 280m2 oraz administracja i zarząd spółdzielni.
W grudniu 2010 r. przeprowadzono modernizację i oddano do użytku kolejny sklep „Delikatesy Centrum” w Ujsołach.
Jesienią 2014 r. przystąpiono do przebudowy i rozbudowy obiektu po
Restauracji „Rycerzanka” w Rycerce Górnej, by w maju 2015 r. uruchomić
trzeci sklep pod szyldem „Delikatesy Centrum”.
Od czerwca 2018 r. Zarząd Spółdzielni pracuje w składzie: Genowefa
Śleziak – Prezes Zarządu, Maria Paciorek – Członek Zarządu, Główna
Księgowa. Radzie Nadzorczej przewodniczy Tadeusz Lach.
Aktualnie działalność spółdzielni obejmuje: 3 sklepy „Delikatesy
Centrum”, 8 sklepów prowadzonych tradycyjnie, 2 magazyny towarów
masowych, piekarnię z produkcją pieczywa systemem tradycyjnym oraz
produkcją wyrobów półcukierniczych i cukierniczych, transport
gospodarczy z dowozem opału i mat. budowlanych do klienta, najem
pomieszczeń na prowadzenie działalności we własnym zakresie.